73 NĂM LỊCH SỬ ĐẢNG BỘ THÀNH PHỐ LÀO CAI

(04/11/1950 – 04/11/2023)

1. Thành lập Ban cán sự Đảng thị xã Lào Cai 04/11/1950 (tiền thân của Đảng bộ thị xã Lào Cai)

Ngày 5/3/1947, Đảng bộ tỉnh Lào Cai được thành lập, cả thị xã Lào Cai có 3 đảng viên thoát ly gồm có đồng chí: Hoàng Tiến Lập, Vũ Thành Quý và Nguyễn Thị Xuân An, không đủ thành lập một chi bộ nên vẫn sinh hoạt cùng cơ quan tỉnh.

Thực hiện chủ trương của Tỉnh ủy Lào Cai về công tác phát triển đảng viên, ngày 14/5/1947, đồng chí Nguyễn Thị Xuân An đã cùng với đồng chí Vũ Thành Quý phụ trách công đoàn mở lớp “Cộng sản sơ giải” đầu tiên tại thị xã Lào Cai. Lớp học có 15 người tham dự, sau khi học xong, ngày 16/6/1947 đã tổ chức kết nạp được một số đồng chí vào Đảng. Số đảng viên mới kết nạp được tổ chức phân công mỗi đồng chí một nhiệm vụ khác nhau, người đi học, người hoạt động trong lòng địch.

Tại thị xã, số đảng viên trong đội công tác ngày được bổ sung thêm, Tỉnh ủy Lào Cai quyết định thành lập chi bộ thị xã. Tháng 9/1947, chi bộ đảng đầu tiên của thị xã Lào Cai được thành lập, đánh dấu một bước quan trọng trong xây dựng và trưởng thành của tổ chức đảng ở thị xã Lào Cai, làm tiền đề cho sự ra đời của Ban Cán sự Đảng sau này.

Ngay sau khi thành lập, chi bộ thị xã Lào Cai đã đề ra chủ trương đấu tranh hợp pháp với kẻ thù và chú ý chăm lo cải thiện đời sống cho nhân dân. Cuối năm 1949, thực dân Pháp ở phân khu Lào Cai tập trung củng cố phòng tuyến, cố thủ đồn Phố Lu, tiếp tục mở những đợt càn quét ra những nơi có cơ sở của ta, đặc biệt là vùng thị xã Lào Cai. Trước tình hình đó, đầu năm 1950, Ban Thường vụ Trung ương Đảng ra chỉ thị mở chiến dịch Tây Bắc (chiến dịch Lê Hồng Phong màn I) nhằm tiêu diệt một bộ phận sinh lực địch, làm tan rã khối nguỵ binh, phá vỡ phòng tuyến, cô lập phân khu Lào Cai, tạo điều kiện thuận lợi để mở rộng căn cứ Tây Bắc, khai thông đường liên lạc quốc tế. Ngày 15/3/1950, Chiến dịch Lê Hồng Phong màn I kết thúc, thắng lợi của chiến dịch đã tạo điều kiện thuận lợi để ta tiến lên giải phóng Lào Cai.

Tháng 6/1950, Ban Thường vụ Trung ương Đảng chủ trương mở chiến dịch Biên giới (mang tên Chiến dịch Lê Hồng Phong màn II) nhằm nghi binh, thu hút và tiêu diệt một bộ phận quan trọng sinh lực địch, giải phóng vùng biên giới, khai thông đường giao lưu quốc tế, mở rộng căn cứ Việt Bắc. Ngày 12/9/1950, lực lượng tham gia chiến dịch Lê Hồng Phong màn II đã đồng loạt tấn công địch trên mặt trận Lào Cai, quân ta liên tiếp thu được thắng lợi. Ngày 01/11/1950 giải phóng thị xã Lào Cai.

Sau ngày giải phóng thị xã, thực hiện chủ trương kiện toàn tổ chức đảng thị xã của Tỉnh ủy, ngày 04/11/1950, tại nhà Séc của Pháp hay còn gọi là câu lạc bộ (ở gần cầu đường sắt vắt qua đường bộ phường Lào Cai ngày nay), Ban Cán sự Đảng thị xã Lào Cai được thành lập gồm các đồng chí: Nguyễn Thị Xuân An, Hoàng Vân và các đồng chí cán bộ Hoa vận: Hán Sần, Đông, đồng chí Nguyễn Thị Xuân An làm Trưởng Ban.

Ban Cán sự Đảng thị xã khi mới thành lập có nhiệm vụ nhanh chóng tiếp quản vùng mới giải phóng, lãnh đạo điều hành mọi công tác nhằm bảo vệ thành quả cách mạng, ổn định tình hình chính trị ở thị xã. Sự ra đời của Ban Cán sự Đảng thị xã Lào Cai đã đáp ứng được yêu cầu cấp thiết của cách mạng, kịp thời tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong tình hình mới của thị xã.

2. Ban Cán sự Đảng thị xã Lào Cai ra đời lãnh đạo cuộc đấu tranh bảo vệ thành quả cách mạng; khôi phục, phát triển kinh tế - xã hội (1950 - 1965)

Ngay sau khi được thành lập, Ban Cán sự Đảng thị xã đã kịp thời lãnh đạo, triển khai thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ chính trị quan trọng: khắc phục hậu quả chiến tranh, bảo vệ thành quả cách mạng, ổn định tình hình chính trị ở thị xã sau ngày giải phóng; đập tan âm mưu gây phỉ của thực dân Pháp và can thiệp Mỹ; lãnh đạo nhân dân tích cực tham gia các chiến dịch. Ngày 10/11/1953, Tỉnh ủy chỉ định đồng chí Dương Văn Hà, Ủy viên Ủy ban kháng chiến về làm Trưởng Ban Cán sự Đảng thị xã thay đồng chí Nguyễn Thị Xuân An.

Cùng với đó Ban Cán sự Đảng thị xã luôn chú trọng công tác xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên cả về số lượng và chất lượng. Thị xã Lào Cai thành lập thêm được chi bộ. Thực hiện chủ trương của Tỉnh ủy, tháng 6/1951, đã tiến hành thống nhất Việt Minh – Liên Việt và mở lớp huấn luyện quần chúng, phổ biến chính cương Mặt trận Liên Việt. Hội Liên hiệp Phụ nữ thị xã được thành lập, tiếp sau đó các tổ chức Đoàn thanh niên, công đoàn thành lập, tổ chức Nông hội cũng được xây dựng ở thị xã Lào Cai. Ngày 10/11/1953, Tỉnh ủy chỉ định đồng chí Dương Văn Hà, Ủy viên Ủy ban kháng chiến về làm Trưởng Ban Cán sự Đảng thị xã thay đồng chí Nguyễn Thị Xuân An.

Trong những năm 1950-1954, nhân dân thị xã Lào Cai đã đạt được những thành tích đáng kể trên tất cả các lĩnh vực. Những thắng lợi đó đã chứng minh sức mạnh đoàn kết của Ban Cán sự Đảng và nhân dân các dân tộc thị xã Lào Cai, khẳng định năng lực lãnh đạo và uy tín của các đồng chí cán bộ lãnh đạo trong Ban Cán sự Đảng thị xã, niềm tin của nhân dân thị xã Lào Cai vào sự lãnh đạo của Đảng và thắng lợi của sự nghiệp kháng chiến của dân tộc.

Sau ngày hòa bình lập lại, Ban Cán sự Đảng thị xã Lào Cai vận động nhân dân phát huy truyền thống đoàn kết, nhường cơm sẻ áo tương trợ lẫn nhau tự cứu đói; vận động gia đình có điều kiện kinh tế khá giúp đỡ gia đình khó khăn. Nhân dân các vùng sản xuất nông nghiệp đẩy mạnh khai hoang phục hóa, chăn nuôi gia súc, gia cầm, giúp nhau giống và nông cụ, cho vay lương thực, thực phẩm để giúp các gia đình khó khăn sản xuất, ổn định đời sống.  Trong những năm 1955 - 1958, nền kinh tế của thị xã Lào Cai đã được khôi phục và có bước phát triển toàn diện hơn. Với thành tích nổi bật là: Xây dựng và phát triển tổ đổi công - một tổ chức kinh tế thấp nhất của nông dân đi vào con đường sản xuất tập thể. Mỏ apatít, bắt đầu được khai thác và đạt kế hoạch. Những kết quả đạt được trong khôi phục kinh tế góp phần làm cho cơ cấu kinh tế, quan hệ sản xuất của thị xã Lào Cai bước đầu thay đổi, trong đó, thành phần kinh tế quốc doanh giữ vai trò chủ đạo của nền kinh tế.

Ban Thị ủy lâm thời thị xã Lào Cai được thành lập: Ngày 23/9/1958, Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng phái đoàn Chính phủ lên thăm Lào Cai. Trong buổi nói chuyện với cán bộ, chiến sĩ, nhân dân các dân tộc tỉnh Lào Cai, Người nhấn mạnh: “Phải củng cố tổ chức Đảng, cán bộ tỉnh và huyện cần thường xuyên đi xuống cơ sở”. Thực hiện lời huấn thị của Bác, ngày 08/01/1959, Tỉnh ủy Lào Cai ban hành Quyết định số 11-QĐ/TU, thành lập Ban Thị ủy lâm thời thị xã Lào Cai thay cho Ban Cán sự Đảng trước đây. Ban Thường vụ Tỉnh ủy chỉ định Ban Chấp hành Thị ủy lâm thời. Đồng chí Bùi Hồng Toàn - Thường vụ Đảng đoàn Công đoàn tỉnh Lào Cai được bầu làm Bí thư; các đồng chí Lưu Hán Sần, Nguyễn Văn Mộc làm Ủy viên. Số lượng đảng viên thời kỳ này còn ít, chủ yếu đảng viên là cán bộ thoát ly.

Quán triệt sâu sắc Nghị quyết Hội nghị Đảng bộ tỉnh (tháng 3/1959), công tác phát triển đảng viên được tích cực đẩy mạnh. Cuối năm 1959, toàn thị xã có hai chi bộ ghép với 32 đảng viên (có 2 đảng viên là người địa phương). Được sự chỉ đạo trực tiếp của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Lào Cai, ngày 01/11/1960, Thị ủy Lào Cai tổ chức Đại hội lần thứ I. Đây là Đại hội lần đầu tiên của Đảng bộ thị xã với hình thức toàn thể, có 40 đảng viên về dự. Đại hội đánh giá kết quả hoạt động sau hơn một năm Thị ủy lâm thời ra đời và lãnh đạo, đồng thời tập trung thảo luận đề ra nhiệm vụ cho thị xã.

Thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ III, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Lào Cai lần thứ III (1961), Thị xã Lào Cai bước vào thực hiện kế hoạch 5 năm (1961 -1965). Về nông nghiệp, diện tích gieo trồng, sản lượng lương thực của thị xã hằng năm đảm bảo chỉ tiêu đặt ra. Hệ thống kênh mương tưới tiêu được mở rộng. Năm 1965, thị xã Lào Cai có 335ha cây lương thực, 175ha sắn; tổng sản lượng lương thực đạt 168 tấn, trại chăn nuôi thị xã Lào Cai, trại chăn nuôi Nam Cường được xây dựng. Về công nghiệp, thủ công nghiệp: Thị xã Lào Cai có hai xí nghiệp lớn của Trung ương là Mỏ apatít và Nhà máy điện Lào Cai. Thành lập mới các xí nghiệp sản xuất đường, rượu, giấy, cơ khí và chế biến lâm sản. Đẩy mạnh sản xuất hàng hóa phục vụ nhu cầu cuộc sống bước đầu được đáp ứng như nước chấm, bánh kẹo, rượu, văn phòng phẩm và đồ dùng dân dụng: giường, tủ, bàn ghế, sành sứ thủy tinh. Các hợp tác xã tiểu thủ công nghiệp được thành lập như Hợp tác xã Ba Đình, Hợp tác xã thuỷ tinh, Hợp tác xã Dép lốp, Hợp tác xã Quyết Thắng, Hợp tác xã Vận tải. Về văn hóa, xã hội: Mạng lưới trường, lớp học từ cấp I, cấp II, cấp III đã phát triển khắp trên địa bàn, học sinh các cấp học đều tăng. Năm 1961, thành lập Trường cấp III Lào Cai. Thời điểm này, thị xã Lào Cai có 4 trường cấp I, một Trường cấp II và 1 trường cấp II+III. Ngoài ra, trên địa bàn thị xã còn có các trường sơ cấp, trung cấp sư phạm, bổ túc văn hóa công nông, trường trung cấp nông nghiệp. Năm 1965, thị xã Lào Cai được Bộ Giáo dục tặng Bằng khen về thành tích xóa nạn mù chữ và bổ túc văn hóa. Phong trào vệ sinh phòng bệnh, thực hiện đời sống mới trong nhân dân có sự tiến bộ rõ rệt. Trạm y tế làm tốt chức năng chăm sóc sức khoẻ cho nhân dân. Đời sống tinh thần của nhân dân cũng được cải thiện. Các hủ tục lạc hậu đã được hạn chế, phong trào xây dựng nếp sống mới được nhân dân hưởng ứng mạnh mẽ. Về công tác xây dựng Đảng, củng cố chính quyền: Đầu năm 1963, Đảng bộ tỉnh Lào Cai đã xây dựng đề án: “Xây dựng đảng bộ “bốn tốt” và xây dựng chi bộ “bốn tốt”, Đảng bộ thị xã đã tổ chức quán triệt quan điểm, tư tưởng cho đảng viên. Năm 1963, Đảng bộ thị xã Lào Cai có 5 chi bộ được công nhận là chi bộ “bốn tốt”, năm 1964, có bảy chi bộ đạt tiêu chuẩn “bốn tốt”. Công tác vận động quần chúng được tăng cường đáp ứng được yêu cầu của giai đoạn mới.

Đảng bộ thị xã Lào Cai tích cực chỉ đạo thực hiện các nhiệm vụ, mục tiêu phát triển kinh tế theo chỉ đạo của Tỉnh ủy và tiến hành ba cuộc cách mạng gắn với nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu, bảo vệ an ninh biên giới và ra sức chi viện cho miền Nam.

Như vậy, từ 1961 đến 1965, Đảng bộ thị xã Lào Cai tập trung lãnh đạo địa phương tiếp tục thực hiện kế hoạch 5 năm lần thứ nhất, tạo sự chuyển biến mọi mặt ở địa phương. Thắng lợi đó đã tạo cơ sở chính trị, tinh thần và vật chất để thị xã Lào Cai tiếp tục vươn lên giành những thành tựu mới.

3. Đảng bộ thị xã trong những năm cả nước có chiến tranh (1965 – 1975)

 Đảng bộ thị xã Lào Cai lãnh đạo Nhân dân với tinh thần quyết tâm “Mỗi người làm việc bằng hai, tất cả vì miền Nam ruột thịt” được cụ thể hóa bằng Nghị quyết của các kỳ Đại hội Đảng bộ thị xã (lần thứ VI, lần thứ VII). Quán triệt sâu sắc phương châm hành động của toàn Đảng, toàn dân trong tình hình mới là: “Phải đem toàn lực ra để đánh giặc và đem toàn lực ra để sản xuất”, Đảng bộ thị xã Lào Cai xây dựng chương trình, kế hoạch và tổ chức triển khai thực hiện trên các lĩnh vực kinh tế bằng những việc làm, biện pháp cụ thể chuyển nền kinh tế từ thời bình sang thời chiến và đạt được kết quả trên các mặt.

Phong trào hợp tác hóa ở thị xã có nhiều chuyển biến mới rõ rệt cả về số lượng và chất lượng. Năm 1969 có 14 hợp tác xã với 1.013 hộ, qua cải tiến đã hợp nhất các hợp tác xã nhỏ lại và năm 1975 có 6 hợp tác xã nông nghiệp hợp nhất toàn khu phố, toàn thôn hoặc liên thôn, là hợp tác xã bậc cao với 1.038 hộ nông dân vào làm ăn tập thể chiếm 97,2%, có 500 xã viên trong các hợp tác xã ngành nghề, năm 1975 tăng lên 794 người; việc đấu tranh giữa 2 con đường xã hội chủ nghĩa và tư bản chủ nghĩa được tập trung giải quyết và có kết quả. Nền kinh tế có sự chuyển biến mạnh mẽ, ngày càng phát triển toàn diện hơn: Bước đầu phá thế thuần nông, hình thành các vùng sản xuất chuyên canh rau xanh, chè, dứa. Phong trào phấn đấu đạt năng suất 5 tấn thóc/ha trở thành khẩu hiệu hành động ở khắp vùng nông thôn của thị xã. Sự nghiệp văn hóa, giáo dục, y tế đạt thành tựu quan trọng. Thực hiện Nghị quyết của Thị ủy, ngành Giáo dục thị xã đẩy mạnh cả hệ thống giáo dục phổ thông và bổ túc văn hóa, xóa nạn mù chữ. Năm 1966, ở tất cả các khu phố, xã đều có trường cấp I; năm học 1971 - 1972, toàn thị xã có 100 lớp thu hút 6.000 học sinh từ mẫu giáo đến lớp 10 (cũ); các khu phố, xã đều có trường cấp I và có trường cấp II, toàn thị xã có một trường cấp III. Công tác xây dựng nếp sống văn hóa được coi trọng, nhiều yếu tố tích cực trong phong tục tập quán được phát huy, đẩy lùi các hiện tượng tiêu cực trong xã hội. Đời sống tinh thần, vật chất của nhân dân ngày càng được cải thiện.

Trước âm mưu và hành động phá hoại của Mỹ đối với miền Bắc. Chấp hành Chỉ thị của Tỉnh ủy, Đảng bộ thị xã Lào Cai kịp thời ban hành Nghị quyết về sẵn sàng chiến đấu, đập tan âm mưu phá hoại của đế quốc Mỹ. Nghị quyết thể hiện quyết tâm chiến thắng giặc Mỹ xâm lược. Trong những năm 1965-1968, dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Đảng bộ, nhân dân thị xã Lào Cai đã làm tốt công tác phòng không sơ tán, các cơ quan, bệnh viện, trường học... nhằm hạn chế thấp nhất những thiệt hại do cuộc chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ gây ra.

Song song với công tác tổ chức vận động sơ tán, việc đào hầm hố trú ẩn được thị xã hết sức coi trọng, toàn thị xã đã đào hàng nghìn hầm trú ẩn, hàng trăm kilômét giao thông hào, công sự chiến đấu, hạn chế mức thấp nhất khả năng phá hoại của không quân Mỹ.

Sau ngày Mỹ chấm dứt hoàn toàn chiến tranh phá hoại lần thứ nhất ở miền Bắc, hòa bình được lập lại (ngày 01/11/1968), Đảng và Chính phủ chủ trương khắc phục hậu quả chiến tranh, khôi phục và phát triển kinh tế, phát triển văn hóa, chăm lo đời sống nhân dân, ra sức chi viện cho tiền tuyến miền Nam. Đảng bộ thị xã quán triệt sâu sắc và vận dụng từng bước vào hoàn cảnh cụ thể của địa phương các nghị quyết của Trung ương và của tỉnh, bước đầu mang lại hiệu quả thiết thực làm chuyển biến mạnh mẽ diện mạo thị xã Lào Cai. Nhân dân hăng hái làm nghĩa vụ với tập thể, với Nhà nước góp phần tích cực vào xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc và chi viện cho miền Nam.

Từ năm 1970, cách mạng miền Nam liên tiếp giành được những thắng lợi to lớn; chiến lược “Việt Nam hóa chiến tranh” của Mỹ đứng trước nguy cơ bị phá sản. Để cứu vãn tình thế, đế quốc Mỹ đã có những phản ứng mạnh mẽ, đẩy mạnh chiến tranh leo thang, dùng không quân, hải quân, thả biệt kích. Trước tình hình đó, ngày 18/5/1972 Thị ủy Lào Cai ra Nghị quyết số 07-NQ/TU về tăng cường công tác lãnh đạo thực hiện công tác cấp bách trong tình hình mới. Cuộc tập kích chiến lược bằng máy bay B.52 vào Hà Nội, Hải Phòng trong 12 ngày đêm cuối năm 1972 (từ ngày 18 đến ngày 29/12/1972) của Mỹ vô cùng tàn khốc. Tình hình chống chiến tranh phá hoại của Mỹ ở thị xã rất khẩn trương, cấp bách. Ngày 28/12/1972, Ban Thường vụ Thị ủy họp thống nhất chỉ đạo: Khẩn trương sơ tán các cửa hàng thương nghiệp, cửa hàng phục vụ ở khu Kim Tân, Cốc Lếu, Lào Cai, Hồng Sơn; người già, trẻ em phải sơ tán ra ngoài thị xã từ 3-5km; chợ Cốc Lếu di chuyển vào khu vực Xưởng dầu (Duyên Hải), trường bổ túc văn hóa cấp III ban đêm phải dàn mỏng học viên, tổ chức học so le. Các đơn vị, cơ quan, xí nghiệp, trường học phải củng cố, đào thêm hầm hào vững chắc có khả năng tránh được B.52. Thị xã Lào Cai đã có kinh nghiệm phòng, chống chiến tranh phá hoại lần thứ nhất, do đó lần này mọi công tác được triển khai nhanh chóng đầy đủ.

Đầu tháng 8/1971, trên địa bàn thị xã Lào Cai xảy ra trận mưa lũ lịch sử chưa từng thấy trong gần 100 năm. Mưa kéo dài, nước ở thượng nguồn đổ về làm toàn bộ thị xã bị chìm trong nước. Để giải quyết hậu quả do lũ gây ra, ngày 25/8/1971, Ban Chấp hành Đảng bộ thị xã họp ra Nghị quyết số 04-NQ/TU về phương hướng, nhiệm vụ kiên quyết khắc phục hậu quả do trận lũ lụt đầu tháng 8 gây ra. Bằng hàng loạt các biện pháp, Đảng bộ thị xã nhanh chóng ổn định đời sống nhân dân đặc biệt quan tâm những nơi thấp dọc theo sông Hồng và sông Nậm Thi như: Duyên Hải, Kim Tân, Trần Hợp, Hồng Sơn, Giang Đông (Vạn Hoà) có phương án chuyển lên cao. Những biện pháp trên góp phần quan trọng tạo sự phấn khởi, tin tưởng, nêu cao ý chí quyết chiến quyết thắng, quyết tâm vượt mọi khó khăn gian khổ đẩy mạnh sản xuất và làm tốt nghĩa vụ hậu phương của Đảng bộ và Nhân dân thị xã trong sự nghiệp chống Mỹ, cứu nước.

Cùng với những kết quả đạt được trong công tác cán bộ, công tác đảng viên thời kỳ này có bước chuyển biến. Thông qua các đợt phát triển đảng viên và nâng cao chất lượng đảng viên do Trung ương phát động, số lượng đảng viên của Đảng bộ ngày một tăng. Năm 1965 toàn thị xã có 156 đảng viên, đến năm 1974 có 530 đảng viên. Xây dựng được khối đoàn kết toàn dân vững chắc, các tổ chức trong hệ thống chính trị không ngừng được củng cố, kiện toàn, phát triển mạnh cả về số lượng và chất lượng. An ninh quốc phòng được đảm bảo, biên giới lãnh thổ được giữ vững.

Từ trong phong trào yêu nước, thị xã Lào Cai có nhiều tấm gương tiêu biểu, nhiều người con quê hương đã anh dũng hy sinh trên các chiến trường đánh giặc cứu nước. Những thành quả đó góp phần thay đổi diện mạo kinh tế, xã hội của tỉnh Lào Cai, vào sự nghiệp chung của Đảng và dân tộc ta trong suốt chặng đường cách mạng. Với những thành tích đạt được trong sự nghiệp giải phóng dân tộc, Đảng bộ và nhân dân thị xã Lào Cai đã được Đảng và Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang thời kỳ chống thực dân Pháp xâm lược.

4. Đảng bộ thị xã Lào Cai lãnh đạo phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ Tổ quốc (1976 - 1992)

Ngày 01/01/1976, ba tỉnh Lào Cai, Yên Bái, Nghĩa Lộ sáp nhập thành tỉnh Hoàng Liên Sơn, thị xã Lào Cai trở thành thị xã tỉnh lỵ của tỉnh Hoàng Liên Sơn, bao gồm 4 phường: Cốc Lếu, Duyên Hải, Kim Tân, Lào Cai và xã Nam Cường, xã Vạn Hòa. Năm 1978, tỉnh lỵ Hoàng Liên Sơn từ thị xã Lào Cai chuyển về thị xã Yên Bái, từ đây thị xã Lào Cai không phải là thị xã tỉnh lỵ. Dân số thị xã Lào Cai vào thời điểm đầu năm 1976 có gần 30 nghìn người, với gần 40 tổ chức cơ sở đảng, gồm hơn 600 đảng viên.

Để kịp thời ra nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của thị xã, từ ngày 22 đến 24/9/1976 Đảng bộ thị xã Lào Cai tiến hành Đại hội đại biểu lần thứ X, nhiệm kỳ 1976 - 1979. Thực hiện Nghị quyết của Đại hội, trong 3 năm (1976-1979) nền kinh tế của thị xã đã có chuyển biến, cây dứa, cây chè, cây mía vẫn xác định là cây chủ đạo của thị xã. Đến cuối 1978, các cơ sở đều có hợp tác xã mua bán ở các xã và tiểu khu đảm nhiệm một phần đại lý bán lẻ, phù hợp với tình hình của địa phương, từng bước đưa hàng về phân tán, dự trữ ở cơ sở. Sự nghiệp văn hóa xã hội cũng có bước tiến mới, nhiều trường học, trạm xá ở cơ sở được xây dựng mới. Trong thời kỳ này thị xã tăng cường công tác quản lý kinh tế, cải tiến công tác lưu thông, phân phối, đẩy mạnh hoạt động tài chính, ngân hàng, giá cả, hướng vào phục vụ sản xuất và nâng cao đời sống nhân dân.

Ngày 05/8/1978, Tỉnh ủy ban hành Quyết định số 196-QĐ/TU thành lập Trường Đảng thị xã Lào Cai.

 Đảng bộ thị xã lãnh đạo cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới phía Bắc. Trong lúc toàn Đảng bộ đang tập trung lãnh đạo nhân dân thực hiện Nghị quyết Đại hội IV của Đảng (tháng 12/1976) và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Hoàng Liên Sơn lần thứ I (tháng 11/1976), thì tình hình an ninh trên địa bàn có nhiều diễn biến phức tạp do các thế lực thù địch gây mất ổn định, kích động lôi kéo người Hoa bỏ đi, gây hoang mang trong nhân dân và đình trệ sản xuất ở khu vực biên giới.

Tháng 2/1978, tỉnh uỷ quyết định chuyển địa điểm tỉnh lỵ Hoàng Liên Sơn về thị xã Yên Bái, thị xã Lào Cai không còn thị xã tỉnh lỵ. Nhằm đối phó với những âm mưu xâm lược, ngày 13/7/1978, Tỉnh ủy Hoàng Liên Sơn đã mở Hội nghị Pháo đài tỉnh, xây dựng các huyện, thị, trở thành pháo đài kiên cố, xây dựng ý chí quyết tâm bảo vệ biên giới Tổ quốc. Thị xã Lào Cai đã tích cực xây dựng và thực hiện các phương án để bảo vệ biên giới. Ngày 17/2/1979 chiến sự biên giới nổ ra. Cùng với cả nước, quân và dân các dân tộc thị xã Lào Cai đã bảo vệ vững chắc biên cương Tổ quốc. Đã có nhiều cá nhân, đơn vị, lực lượng vũ trang được Nhà nước tặng thưởng danh hiệu cao quý. Thắng lợi của quân và dân ta trong cuộc chiến đấu bảo vệ chủ quyền lãnh thổ của Tổ quốc có ý nghĩa lịch sử to lớn, đã kết hợp chặt chẽ nhiệm vụ xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn cách mạng mới.

Khắc phục hậu quả chiến tranh, ổn định đời sống nhân dân: Cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới phía Bắc kết thúc, nhân dân thị xã Lào Cai bước vào thời kỳ khôi phục kinh tế, ổn định đời sống, tiếp tục thực hiện nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đây là thời kỳ có nhiều khó khăn thử thách. Nhân dân thị xã Cam Đường và thị xã Lào Cai sơ tán về Yên Bái và các tỉnh miền xuôi chưa trở về hết; các tổ chức đoàn thể, các tiểu khu chưa được củng cố, đặc biệt số lượng đảng viên đang sinh hoạt tại thời điểm này ở 2 thị xã còn quá ít. Nhằm tăng cường sức mạnh cho vùng thị xã biên giới, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết sáp nhập thị xã Lào Cai, thị xã Cam Đường thành một thị xã. Ngày 17/4/1979 Hội đồng Bộ trưởng ban hành Nghị định số 168-NĐ/HĐBT hợp nhất thị xã Lào Cai và thị xã Cam Đường thành một thị xã lấy tên là thị xã Lào Cai, thuộc tỉnh Hoàng Liên Sơn.

Thị xã Lào Cai (mới) có diện tích tự nhiên là 11.438ha, gồm 4 xã, 6 phường (4 xã: Đồng Tuyển, Vạn Hòa, Cam Đường, Nam Cường; 6 phường: Lào Cai, Duyên Hải, Cốc Lếu, Kim Tân, Pom Hán, Bắc Lệnh).

Ngày 05/5/1979, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Hoàng Liên Sơn ra Quyết định số 635-QĐ/TU giải thể Đảng bộ thị xã Lào Cai và Đảng bộ thị xã Cam Đường, thành lập Đảng bộ thị xã Lào Cai (mới). Sau khi hợp nhất và kiện toàn cấp ủy, thị xã Lào Cai đi vào hoạt động, tập trung chỉ đạo các mặt hoạt động của thị xã. Trong hai ngày 15 - 16/5/1979, Ban Chấp hành Đảng bộ thị xã đã họp thảo luận thống nhất ra Nghị quyết số 02-NQ/TU về các nhiệm vụ trước mắt.

Với những quyết tâm chính trị cao, sự cố gắng nỗ lực của Đảng bộ trong lãnh đạo, sức mạnh trong nhân dân được khơi dậy và phát huy, các mục tiêu và nhiệm vụ đặt ra cho từng giai đoạn, từng thời điểm được thực hiện. Điểm nổi bật của chặng đường này là Đảng bộ thị xã luôn đặt nhiệm vụ quốc phòng - an ninh là nhiệm vụ hàng đầu, thường xuyên quan tâm lãnh đạo, chăm lo giáo dục và xây dựng lực lượng vũ trang phát triển cả về lượng và chất, bảo đảm vững mạnh toàn diện, làm nòng cốt trong giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội; tạo thế trận lòng dân, xây dựng địa bàn làm chủ, thị xã là pháo đài vững chắc, tạo sức mạnh tổng hợp chiến đấu và chiến thắng kẻ thù, giữ vững biên cương, bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc. Đồng thời, Đảng bộ lãnh đạo địa phương thực hiện có kết quả quy hoạch vùng chuyên canh phát triển cây thực phẩm và cây đặc sản, mở rộng và xây dựng thêm cơ sở mới trong sản xuất công nghiệp, thủ công nghiệp phục vụ tiêu dùng và sản xuất, bảo đảm phân phối lưu thông, tăng cường quản lý thị trường, ổn định sản xuất và đời sống nhân dân; điều chỉnh, bố trí lại sản xuất, chuyển sang trạng thái xây dựng và phát triển kinh tế gắn với nhiệm vụ quốc phòng, sẵn sàng chống chiến tranh xâm lược và các thủ đoạn phá hoại của các thế lực thù địch. Thành công trong thực hiện khoán sản phẩm đến nhóm và người lao động trong hợp tác xã nông nghiệp, khuyến khích phát triển, khôi phục các ngành nghề tiểu thủ công nghiệp có lợi thế... cho nên, dù rất khó khăn nhưng kinh tế thị xã những năm sau chiến tranh vẫn có sự tăng trưởng, nhất là đã tạo được bước chuyển biến mới về năng suất và sản lượng cây lương thực trong sản xuất nông nghiệp, góp phần ổn định đời sống nhân dân, giữ vững ổn định chính trị và trật tự xã hội trên địa bàn. Các Chương trình kinh tế bước đầu thực hiện đạt kết quả, nhất là Chương trình lương thực, thực phẩm. Từ năm 1986 đến năm 1991, sản lượng lương thực hằng năm trên địa bàn thị xã tăng từ 10 - 15%, hình thành một số vùng trọng điểm thâm canh cây lương thực năng suất cao... góp phần tích cực trong việc giải quyết khó khăn gay gắt về lương thực những năm đầu đổi mới. Các lĩnh vực văn hóa, xã hội có sự phát triển, đáp ứng tình hình trong từng giai đoạn. Giải quyết cơ bản nhu cầu học tập, khám chữa bệnh, văn hóa tinh thần của nhân dân trong điều kiện cơ sở vật chất còn nhiều thiếu thốn. Công tác y tế có nhiều đóng góp vào cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới.

Nổi bật và xuyên suốt công tác xây dựng Đảng của Đảng bộ thị xã là đã bám sát các chủ trương của Trung ương, của Tỉnh ủy và điều kiện cụ thể ở địa phương để thực hiện có kết quả trong việc chuyển hướng công tác tư tưởng chính trị phù hợp với những biến động mau lẹ của tình hình. Giai đoạn đầu, công tác tư tưởng nhằm nâng cao nhận thức cho cán bộ, đảng viên về xây dựng thị xã trong điều kiện phát triển của một tỉnh mới; nhận rõ kẻ thù trước mắt, trực tiếp và lâu dài, nâng cao cảnh giác cách mạng, chuyển nhiệm vụ trọng tâm từ thời bình sang thời chiến, kết hợp chặt chẽ quốc phòng với kinh tế, quyết tâm giành thắng lợi trong cuộc chiến đấu bảo vệ Tổ quốc. Toàn Đảng bộ tăng cường giáo dục tư tưởng, củng cố niềm tin, khắc phục khó khăn sau chiến tranh, ổn định dân cư, khôi phục và phát triển kinh tế - xã hội, nêu cao cảnh giác cách mạng, giữ gìn an ninh trật tự, sẵn sàng chiến đấu bảo vệ Tổ quốc. Trước những diễn biến phức tạp, sự tan rã của Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa ở Đông Âu; tình hình bất ổn trong nước, ở địa phương, bên cạnh việc giáo dục, nâng cao bản lĩnh chính trị cho cán bộ, đảng viên, Đảng bộ thực hiện những chủ trương đổi mới của Đảng và Nhà nước... Đồng thời, Đảng bộ thực hiện tốt nhiều đợt củng cố tổ chức cơ sở đảng, nâng cao chất lượng đảng viên, nhất là trong việc thực hiện đợt phát thẻ đảng viên theo chủ trương của Trung ương, cuộc vận động làm trong sạch và nâng cao sức chiến đấu của tổ chức đảng và bộ máy nhà nước, làm lành mạnh các quan hệ xã hội do Đảng ta phát động, kế hoạch triển khai thực hiện của Tỉnh ủy Hoàng Liên Sơn. Qua đó, đã đưa ra khỏi Đảng nhiều đảng viên không đủ tư cách, giải quyết cho một số đảng viên xin ra khỏi Đảng, tiếp tục kết nạp những quần chúng ưu tú vào Đảng dù trong hoàn cảnh vô cùng khó khăn, ác liệt. Trong củng cố, nâng cao chất lượng chính trị các đơn vị lực lượng vũ trang đã thu được kết quả cao, đáp ứng các yêu cầu nhiệm vụ trong từng giai đoạn. Trong tình hình khó khăn, Đảng bộ vẫn tổ chức thành công các kỳ Đại hội Đảng từ cơ sở đến thị xã; chỉ đạo tổ chức thành công các cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội, Hội đồng nhân dân các cấp. Từ đó, chính quyền các cấp được củng cố, nâng cao hiệu lực và hiệu quả quản lý nhà nước trên địa bàn, vai trò lãnh đạo của Đảng được nâng lên. Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể quần chúng thường xuyên được củng cố, các phong trào cách mạng trong từng giai đoạn được tổ chức phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ chính trị đặt ra, khối đoàn kết các dân tộc được củng cố và phát huy. Nhiều tập thể, cá nhân được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, được nhận các phần thưởng cao quý khác của Đảng và Nhà nước do có thành tích xuất sắc trong cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới phía Bắc và trong các lĩnh vực khác.

5. Kết quả sau gần 30 năm tái lập thị xã (1992 - 2020)

 * Tái lập thị xã tỉnh lỵ Lào Cai: Ngày 01/10/1991, tỉnh Lào Cai được tái lập tách ra từ tỉnh Hoàng Liên Sơn, thị xã Lào Cai trở lại là tỉnh lỵ tỉnh Lào Cai. Sau hơn 10 năm 2 thị xã sáp nhập (4/1979 - 8/1992), ngày 09/6/1992, Hội đồng Bộ trưởng ban hành Quyết định số 205-HĐBT phân vạch điều chỉnh địa giới thị xã Lào Cai và tái lập thị xã Cam Đường. Đảng bộ 2 thị xã chính thức hoạt động từ ngày 10/8/1992, theo Quyết định số 47-QĐ/TU của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Lào Cai về việc thành lập Đảng bộ thị xã Lào Cai và tái lập Đảng bộ thị xã Cam Đường.

Thị xã Lào Cai được tái lập trên cơ sở tách thị xã Lào Cai (trước đây) thành thị xã Lào Cai (mới) được hoạch định lại ranh giới, với chức năng là một thị xã tỉnh lỵ, là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa của tỉnh Lào Cai tái lập, được chia thành bốn trung tâm hành chính: khu Kim Tân; khu Cốc Lếu; khu Lào Cai (Phố Tèo); khu Phố Mới. Thị xã Lào Cai được hoạch định lại có diện tích tự nhiên là 5.038ha, với 6.375 khẩu gồm 3 xã: Đồng Tuyển, Vạn Hòa, Bắc Cường và 5 phường: Lào Cai, Duyên Hải, Cốc Lếu, Kim Tân, Phố Mới.

Ngày 03/6/1993, Chính phủ ban hành Nghị định số 31/CP về việc thành lập các phường thuộc thị xã Lào Cai. Theo đó các tiểu khu: Lào Cai, Duyên Hải, Cốc Lếu, Kim Tân, Phố Mới nâng cấp thành phường.

 * Thị xã Lào Cai và thị xã Cam Đường sáp nhập (tháng 11/2002 - nay): Để đáp ứng đà tăng trưởng và mở đường cho sự phát triển của nền kinh tế, cũng như giải quyết thỏa đáng mối quan hệ về dân số, nhà ở, đất đai và môi trường ở 2 đô thị Lào Cai và Cam Đường, cần được quy hoạch mở rộng để cho tương xứng là trung tâm kinh tế, chính trị, văn hóa, khoa học kỹ thuật của thành phố trung tâm cấp vùng trong tương lai gần, ngày 31/11/2002, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Nghị định số 16/2002/NĐ-CP về việc sáp nhập thị xã Lào Cai và thị xã Cam Đường thành thị xã Lào Cai - thị xã tỉnh lỵ của tỉnh Lào Cai; có diện tích tự nhiên là 23.095,8ha và 77.167 khẩu, gồm 16 đơn vị hành chính (7 xã, 9 phường). Các phường là: Lào Cai, Phố Mới, Cốc Lếu, Kim Tân, Duyên Hải, Bắc Lệnh, Pom Hán, Xuân Tăng, Thống Nhất và các xã: Vạn Hòa, Bắc Cường, Nam Cường, Đồng Tuyển, Cam Đường, Tả Phời, Hợp Thành.

Sau 2 năm phấn đấu, thị xã Lào Cai hội đủ các tiêu chí đô thị loại III. Ngày 30/11/2004, Chính phủ ban hành Nghị định số 195/2004/NĐ-CP thành lập thành phố Lào Cai thuộc tỉnh Lào Cai và thành lập các phường trực thuộc thành phố Lào Cai. Cũng tại Nghị định trên, thành lập các phường Bắc Cường, Nam Cường; tách một phần diện tích của xã Cam Đường để thành lập phường Bình Minh. Sau khi thành lập thêm phường Bình Minh, thành phố Lào Cai có 17 đơn vị hành chính trực thuộc, gồm 12 phường: Lào Cai, Phố Mới, Duyên Hải, Cốc Lếu, Kim Tân, Pom Hán, Bắc Lệnh, Thống Nhất, Xuân Tăng, Bắc Cường, Nam Cường, Bình Minh và 5 xã: Vạn Hòa, Đồng Tuyển, Cam Đường, Tả Phời, Hợp Thành. Thành phố Lào Cai đến thời điểm tháng 11/2004 có diện tích tự nhiên là 22.150ha và 100.225 nhân khẩu.

Qua 10 năm phấn đấu ngày 30/10/2014, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 1975/QĐ-TTg công nhận thành phố Lào Cai là đô thị loại II trực thuộc tỉnh Lào Cai.

Ngày 11/02/2020, Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết số 896/NQ-UBTVQH14, về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã thuộc tỉnh Lào Cai. Sau khi điều chỉnh địa giới một số đơn vị nêu trên, từ ngày 01/3/2020 trở đi, thành phố Lào Cai có 282,13km² diện tích tự nhiên và quy mô dân số là 130.671 người. Thành phố Lào Cai có 17 đơn vị hành chính cấp xã gồm có 10 phường: Bắc Cường, Bắc Lệnh, Bình Minh, Cốc Lếu, Duyên Hải, Kim Tân, Lào Cai, Nam Cường, Pom Hán, Xuân Tăng và 7 xã: Cam Đường, Cốc San, Đồng Tuyển, Hợp Thành, Tả Phời, Thống Nhất, Vạn Hòa.

* Thành tựu đạt được sau 30 năm tái lập

73 năm qua, kể từ khi Ban Cán sự Đảng ra đời đến nay, Đảng bộ thị xã Lào Cai trước đây và thành phố Lào Cai hôm nay đã có sự phát triển vượt bậc. Ngày 8/01/1959, Thị ủy lâm thời thị xã Lào Cai được thành lập, tiếp đó với 23 kỳ Đại hội Đảng bộ, từ 32 đảng viên sinh hoạt tại 2 chi bộ ghép của ngày đầu mới thành lập, đến nay, Đảng bộ thành phố có hơn 9017 đảng viên sinh hoạt tại 51 tổ chức cơ sở đảng.

Đảng bộ thành phố xác định công tác xây dựng Đảng là then chốt, phát triển kinh tế là nhiệm vụ trọng tâm, xây dựng văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, quốc phòng, an ninh luôn đảm bảo, giữ vững.  Công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị được Đảng bộ tập trung lãnh đạo, chỉ đạo trên cả 4 mặt: chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức. Phương thức, năng lực lãnh đạo của cấp ủy từ thành phố đến cơ sở có nhiều đổi mới rõ nét, ngày càng toàn diện, sâu sát, có trọng tâm, trọng điểm, hướng mạnh về cơ sở. Công tác giáo dục chính trị tư tưởng và rèn luyện đạo đức lối sống cho cán bộ, đảng viên luôn được các cấp ủy quan tâm chú trọng. Toàn Đảng, toàn dân và toàn quân đang ra sức đẩy mạnh thực hiện việc “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” gắn với thực hiện Nghị quyết TW 4 khóa XII về “tăng cường công tác xây dựng đảng, ngăn chặn và đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ” đã mang lại những chuyển biến tích cực trong nhận thức và hành động của cán bộ, đảng viên, quần chúng Nhân dân thành phố Lào Cai. Năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của toàn Đảng bộ được nâng lên, kỷ luật, kỷ cương được tăng cường. Công tác kiểm tra, giám sát được tăng cường góp phần giữ gìn sự trong sạch, đoàn kết, thống nhất trong toàn Đảng bộ. Cấp ủy các cấp quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo và trực tiếp thực hiện các nhiệm vụ kiểm tra, giám sát theo đúng quy định của Điều lệ Đảng; thực hiện đảm bảo giám sát mở rộng, kiểm tra có trọng tâm, trọng điểm. Công tác dân vận được các cấp ủy tập trung lãnh đạo triển khai thực hiện hiệu quả các chủ trương của Đảng về công tác dân vận, dân tộc, tôn giáo. Triển khai và thực hiện tốt Quy chế đối thoại trực tiếp giữa người đứng đầu cấp ủy, chính quyền với Nhân dân. 

Hiệu lực, hiệu quả của các cấp chính quyền, nhất là trong quản lý xã hội, quản lý nhà nước có nhiều chuyển biến tích cực, từng bước giải quyết được nhiều việc khó, việc phức tạp, tồn đọng kéo dài. Hoạt động của MTTQ và các đoàn thể ngày càng thiết thực. Lề lối làm việc, văn hóa ứng xử, vệ sinh môi trường công sở có tiến bộ. An ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được đảm bảo. Dân chủ được phát huy, sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân được củng cố, mở rộng; tình đoàn kết lương giáo cởi mở, chan hòa, cộng đồng trách nhiệm trước những vấn đề xã hội như an toàn giao thông, vệ sinh môi trường..; đại bộ phận Nhân dân phấn khởi, ủng hộ và tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, chính quyền các cấp.

Song song với phát triển kinh tế, các lĩnh vực văn hoá xã hội cũng đạt được những bước tiến quan trọng. Công tác Giáo dục và Đào tạo được thành phố xác định là một trong những nhiệm vụ quan trọng hàng đầu. Chất lượng giáo dục đào tạo vươn lên ngang tầm khu vực; khẳng định vị trí tốp đầu trong các địa phương phát triển về giáo dục; đã hoàn thành mục tiêu xây dựng trường chuẩn quốc gia trước 2,5 năm so với Nghị quyết Đại hội lần thứ XXIII. Hệ thống y tế từ thành phố đến các xã, phường  được đầu tư, chất lượng chăm sóc sức khỏe cho nhân dân được nâng lên rõ rệt. Hoạt động văn hóa thông tin, thể thao ngày càng phong phú và đa dạng, phát triển văn hóa – văn nghệ, thể dục – thể thao gắn với gìn giữ bản sắc văn hóa các dân tộc, xây dựng con người thành phố Lào Cai văn minh, lịch sự, thân thiện, kỷ cương; các dịch vụ du lịch phát triển đa dạng phong phú, lượng khách du lịch đến với thành phố hàng năm liên tục tăng; năm 2023 đã thu hút trên 2,1 triệu lượt khách du lịch trong nước và quốc tế; Phong trào thi đua yêu nước được cán bộ, đảng viên và các tầng lớp Nhân dân đồng tình hưởng ứng.

Cùng với phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh luôn được đảm bảo và giữ vững, quan hệ đối ngoại ngày càng được mở rộng, tăng cường. Thành phố luôn duy trì tốt mối quan hệ hợp tác, kết nghĩa với các địa phương trong và ngoài tỉnh, đặc biệt là mối quan hệ hữu nghị truyền thống với huyện Hà Khẩu và các địa phương thuộc tỉnh Vân Nam - Trung Quốc. Năm 2010, thành phố Lào Cai được Hiệp hội Hữu nghị đối ngoại nhân dân Trung Quốc bình chọn là “Thành phố hợp tác - hữu nghị với Trung Quốc”. Đổi mới nội dung, hình thức trong quan hệ hợp tác, đồng thời mở rộng quan hệ hợp tác, đối ngoại với các địa phương thuộc khu vực phát triển trong và ngoài nước.

Phát huy truyền thống cách mạng vẻ vang 73 năm qua, trong giai đoạn phát triển mới, bằng bản lĩnh chính trị vững vàng và tinh thần đoàn kết, dân chủ, đổi mới. Cán bộ, đảng viên, lực lượng vũ trang và Nhân dân các dân tộc thành phố Lào Cai đoàn kết, chung sức, đồng lòng, nỗ lực phấn đấu hoàn thành xuất sắc mục tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ thành phố lần thứ XXIII đã đề ra, Tiếp tục nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các cấp ủy Đảng, xây dựng Đảng bộ trong sạch vững mạnh. Khai thác hiệu quả tiềm năng, lợi thế đặc biệt là khu kinh tế cửa khẩu; ưu tiên phát triển thương mại, dịch vụ và thu hút du lịch, trong tâm là xây dựng mạng lưới dịch vụ thương mại điện tử hiện đại; phát triển công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp theo hướng bố trí vào các khu cụm công nghiệp tập trung gắn với bảo vệ môi trường. Chú trọng đầu tư, nâng cấp hạ tầng đô thị - nông thôn, thu hẹp khoảng cách giữa nông thôn và thành thị, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân. Bảo đảm vững chắc quốc phòng - an ninh, chủ động mở rộng hợp tác đối ngoại. Dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ, khắc phục những khó khăn, thách thức, thành phố Lào Cai tiếp tục nỗ lực tiến nhanh, tiến mạnh trên con đường hội nhập và phát triển, tiệm cận tiêu chí đô thị loại I, đô thị trung tâm vùng Tây Bắc, thành phố biên cương hữu nghị, khẳng định vai trò là cầu nối quan trọng của hành lang kinh tế Côn Minh (Trung Quốc) với Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng- Quảng Ninh, là điểm nối trong hợp tác du lịch của các tỉnh Tây Bắc mở rộng. Những thành tựu đạt được đến năm 2023 là những tiền đề quan trọng, tạo nền tảng cơ bản để thành phố Lào Cai phát triển nhanh và bền vững trong thời gian tới. 73 năm lịch sử Đảng bộ thành phố Lào Cai là rất đáng tự hào bởi những thành tựu cách mạng vẻ vang đã đạt được. Trong bước đường cách mạng, Đảng bộ còn những hạn chế và khuyết điểm đã làm hạn chế đến kết quả lãnh đạo của mình. Ba bài học lớn có tính xuyên suốt: Thứ nhất, chủ động và sáng tạo vận dụng đường lối của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước, có nội dung và phương pháp lãnh đạo phù hợp; thứ hai, xây dựng Đảng bộ vững về chính trị, tư tưởng và mạnh về tổ chức để ngang tầm và đảm đương được nhiệm vụ lãnh đạo; thứ ba, xây dựng khối đại đoàn kết, phát huy sức mạnh toàn dân thực hiện sự nghiệp cách mạng. Đây là những bài học mang ý nghĩa quan trọng để Đảng bộ bước tiếp trên con đường cách mạng, gặt hái được nhiều thành công hơn nữa, xây dựng thành phố Lào Cai thực sự giàu đẹp và văn minh, xứng đáng với vị trí cầu nối và động lực trong thời kỳ đổi mới và hội nhập của tỉnh, vùng và đất nước ta.

6. Các kỳ Đại hội của Đảng bộ thành phố Lào Cai

Ngày 8/1/1959, Tỉnh ủy Lào Cai quyết định thành lập Thị ủy lâm thời thị xã Lào Cai thay cho Ban Cán sự Đảng thị xã Lào Cai. 73 năm qua kể từ ngày thành lập, trải qua 23 kỳ Đại hội, Đảng bộ thành phố Lào Cai đã không ngừng trưởng thành và lớn mạnh, dẫn dắt nhân dân các dân tộc thành phố Lào Cai bảo vệ và xây dựng thành phố Lào Cai phát triển.

- Đại hội Đảng bộ thị xã Lào Cai lần thứ I, ngày 01/11/1960, dự Đại hội có 40 đại biểu. Đại hội bầu BCH Đảng bộ thị xã gồm 5 đồng chí, đồng chí Bùi Hồng Toàn làm Bí thư.

- Đại hội Đảng bộ thị xã Lào Cai lần thứ II, ngày 15/10/1961, dự Đại hội có 72 đại biểu. Ban Thường vụ Thị ủy gồm 5 đồng chí, đồng chí Bùi Hồng Toàn làm Bí thư.

- Đại hội Đảng bộ thị xã Lào Cai lần thứ III, ngày 2/9/1962, dự Đại hội có 60 đại biểu đại diện cho 90 đảng viên. Ban Thường vụ Thị ủy gồm 5 đồng chí, đồng chí Bùi Hồng Toàn làm Bí thư.

- Đại hội Đảng bộ thị xã Lào Cai lần thứ IV, ngày 05/3/1964, dự Đại hội có 69 đại biểu đại diện cho 145 đảng viên. Đại hội bầu BCH Thị ủy gồm 5 đồng chí, đồng chí Bùi Hồng Toàn làm Bí thư.

- Đại hội Đảng bộ thị xã Lào Cai lần thứ V, ngày 25/3/1965, dự Đại hội có 76 đại biểu đại diện 156 đảng viên. Ban Thường vụ Thị ủy gồm 5 đồng chí, đồng chí Bùi Hồng Toàn làm Bí thư.

- Đại hội Đảng bộ thị xã Lào Cai lần thứ VI, ngày 03/2/1966, dự Đại hội có 80 đại biểu đại diện cho 170 đảng viên. Ban Thường vụ Thị ủy gồm 5 đồng chí, đồng chí Bùi Hồng Toàn làm Bí thư.

- Đại hội Đảng bộ thị xã Lào Cai lần thứ VII, ngày 31/3/1969, dự Đại hội có 92 đại biểu đại diện 218 đảng viên. Ban Thường vụ Thị ủy gồm 7 đồng chí, đồng chí Bùi Mạnh Hùng làm Bí thư.

- Đại hội Đảng bộ thị xã Lào Cai lần thứ VIII, từ ngày 14- 17/4/1972, dự Đại hội có 95 đại biểu đại diện 412 đảng viên. Ban Thường vụ Thị ủy gồm 7 đồng chí, đồng chí Bùi Mạnh Hùng làm Bí thư.

- Đại hội Đảng bộ thị xã Lào Cai lần thứ IX, từ ngày 20-23/3/1974, dự Đại hội có 97 đại biểu đại diện 530 đảng viên. Ban Thường vụ Thị ủy gồm 7 đồng chí, đồng chí Dương Bằng làm Bí thư.

- Đại hội Đảng bộ thị xã Lào Cai lần thứ X, từ ngày 22-24/9/1976, dự Đại hội có 105 đại biểu đại diện 632 đảng viên. Ban Thường vụ Thị ủy gồm 7 đồng chí, đồng chí Đỗ Viết Sinh làm Bí thư.

+ Ngày 17/4/1979 thị xã Lào Cai và thị xã Cam Đường sáp nhập, BTV lâm thời thị ủy Lào Cai mới gồm 11 đồng chi, đồng chí Đỗ Viết Sinh làm Bí thư Thị ủy

- Đại hội Đảng bộ thị xã Lào Cai lần thứ XI, từ ngày 19-22/8/1980, dự Đại hội có 82 đại biểu đại diện 780 đảng viên. Ban Thường vụ Thị ủy gồm 7 đồng chí, đồng chí Đỗ Viết Sinh làm Bí thư.

+ Ngày 11/11/1981, đồng chí Đỗ Viết Sính chuyển công tác, đồng chí Trần Văn Nhữ, Phó Bí thư, Chủ tịch UBND thị xã được chỉ định làm Quyền Bí thư Thị ủy.

- Đại hội Đảng bộ thị xã Lào Cai lần thứ XII (vòng 1), từ ngày 29-30/12/1981, dự Đại hội có 85 đại biểu đại diện 795 đảng viên. Từ ngày 28-29/9/1982, Đại hội vòng 2. Ban Thường vụ Thị ủy gồm 7 đồng chí, đồng chí Trần Văn Nhữ làm Bí thư.

+ Ngày 30/1/1986, đồng chí Trần Văn Nhữ chuyển công tác, đồng chí Nguyễn Nghĩa Vụ được Tỉnh ủy chỉ định làm Quyền Bí thư Thị ủy.

- Đại hội Đảng bộ thị xã Lào Cai lần thứ XIII, từ ngày 18-20/9/1986, dự Đại hội có 110 đại biểu đại diện 958 đảng viên. Ban Thường vụ Thị ủy gồm 11 đồng chí, đồng chí Nguyễn Nghĩa Vụ làm Bí thư.

- Đại hội Đảng bộ thị xã Lào Cai lần thứ XIV, từ ngày 19-20/12/1988, dự Đại hội có 101 đại biểu đại diện 942 đảng viên. Ban Thường vụ Thị ủy gồm 9 đồng chí, đồng chí Nguyễn Nghĩa Vụ làm Bí thư.

- Đại hội Đảng bộ thị xã Lào Cai lần thứ XV (vòng 1), từ ngày 22-25/3/1991, Ngày 26-28/11/1991 (vòng 2) dự Đại hội có  đại biểu 88 đại diện 1003 đảng viên. Đại hội Ban Thường vụ Thị ủy gồm 8 đồng chí, đồng chí Hà Văn Hiền làm Bí thư.

+ Ngày 10/8/1992, Tỉnh ủy Lào Cai quyết định thành lập Đảng bộ thị xã Lào Cai mới, lập lại Đảng bộ thị xã Cam Đường. Chỉ định đồng chí Đào Văn Ngoạn làm Bí thư.

- Đại hội Đảng bộ thị xã Lào Cai lần thứ XVI, từ ngày 14-15/12/1993, dự Đại hội có 84 đại biểu đại diện  520 đảng viên. Ban Thường vụ Thị ủy gồm 7 đồng chí, đồng chí Vũ Ngọc Cừ làm Bí thư.

- Đại hội Đảng bộ thị xã Lào Cai lần thứ XVII (vòng 1), từ ngày 14-15/3/1996, vòng II ngày 14/8/1996 dự Đại hội có 94 đại biểu đại diện 1000 đảng viên. Ban Thường vụ Thị ủy gồm 11 đồng chí, đồng chí Nguyễn Văn Lăng làm Bí thư.

- Đại hội Đảng bộ thị xã Lào Cai lần thứ XVIII, từ ngày 21-23/11/2000. Ban Thường vụ Thị ủy gồm 9  đồng chí, đồng chí Nguyễn Ngọc Kim làm Bí thư.

- Đại hội Đảng bộ thị xã Lào Cai lần thứ XIX, từ ngày 15-17/7/2002, dự Đại hội có180  đại biểu đại diện gần 2.800 đảng viên. Ban Thường vụ Thị ủy 11gồm  đồng chí, đồng chí Cao Đức Hải làm Bí thư.

- Đại hội Đảng bộ thành phố Lào Cai lần thứ XX, từ ngày 2-5/10/2005, dự Đại hội có 249 đại biểu đại diện gần 3000 đảng viên. Ban Thường vụ Thành ủy gồm 11 đồng chí, đồng chí Cao Đức Hải làm Bí thư.

- Đại hội Đảng bộ thành phố Lào Cai lần thứ XXI, từ ngày 28-30/7/2010,  Đại hội bầu 45 đồng chí vào BCH Đảng bộ, Ban Thường vụ Thành ủy gồm 13 đồng chí, đồng chí Nguyễn Hữu Thể làm Bí thư.

- Đại hội Đảng bộ thành phố Lào Cai lần thứ XXII, từ ngày 5-6/7/2015, dự Đại hội có 299 đại biểu đại diện trên 5.000 đảng viên. Ban Thường vụ Thành ủy gồm 13 đồng chí, đồng chí Mai Đình Định làm Bí thư.

- Tháng 2/2020, đồng chí Mai Đình Định, Bí thư Thành ủy chuyển công tác lên Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy, Ban Thường vụ Tỉnh ủy chỉ định đồng chí Đỗ Trường Sơn, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy giữ chức vụ Bí thư Thành ủy Lào Cai, nhiệm kỳ 2015-2020.

- Đại hội Đảng bộ thành phố Lào Cai lần thứ XXIII, từ ngày 28 – 29/6/2020, nhiệm kỳ 2020 – 2025 với phương châm chỉ đạo Đại hội “Đoàn kết - Dân chủ - Đổi mới - Phát triển”. Dự Đại hội có 295 đại biểu chính thức, đại diện cho hơn 9.017 đảng viên của Đảng bộ. Ban Thường vụ Thành uỷ khóa mới gồm 13 đồng chí, đồng chí Đỗ Trường Sơn làm Bí thư. Sau Đại hội, Tỉnh ủy quyết định chỉ định đồng chí Phùng Đức Hòa tham gia Ban Chấp hành, Ban Thường vụ Thành ủy, giữ chức vụ Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân thành phố.

                                     BAN TUYÊN GIÁO THÀNH ỦY LÀO CAI